Zdravlje karličnog dna

Zdravlje karličnog dna je osnova za kontrolu mokrenja, stabilnost tijela i nesmetano bavljenje sportom. Možete ga zamisliti kao „mrežu“ mišića i tkiva ispod stomaka koja drži bešiku, matericu i crijeva na mjestu, pomaže vam da zadržite mokraću kad kašljete ili skačete, te doprinosi pravilnom držanju i disanju.

Visoko‑intenzivni, udarni sportovi (trčanje, skokovi, gimnastika) povećavaju intraabdominalni pritisak i nameću stalne mikrotraume karličnom dnu. U tim uslovima, kod elitnih sportistkinja je zabilježena neuromišićna iscrpljenost mišića karličnog dna tokom napornih treninga i takmičenja, što slabi zatvarački mehanizam uretre i dovodi do stres‑inkontinencije, najčešćeg oblika disfunkcije karličnog dna kod sportistkinja.

Ako istovremeno unosite premalo hrane u odnosu na napore u treningu (RED‑S), tijelo štedi energiju i smanjuje proizvodnju hormona kao što je estrogen, koji je važan za elastičnost i snagu karličnih mišića. Bez dovoljno estrogena, podrška je još slabija.

Istraživanja pokazuju da čak 25–50 % sportistkinja u visokointenzivnim sportovima iskusi barem jedan simptom disfunkcije karličnog dna, dok sportistkinje s niskom energetskom dostupnošću mogu imati i značajno veću prevalencu urinarne inkontinencije, analne inkontinencije ili bolova u karlici. Osim same fizičke nelagode, ti simptomi narušavaju fokus, samopouzdanje i sportsku motivaciju.

Rana detekcija i ciljane intervencije presudni su za očuvanje zdravlja karličnog dna. Standardni skrining uključuje anketu o simptomima, praćenje pad‑testova ili upotrebu pokazatelja učestalosti mokrenja, te fizikalni pregled kod specijaliste. Najefikasnija preventivna i terapijska mjera je redovno vježbanje mišića karličnog dna, „Kegelove“ vježbe ili strukturirani treninzi sa biofeedback‑om kod fizioterapeuta. Meta‑analize pokazuju da takvi programi značajno smanjuju simptome urinarne inkontinencije kod žena svih uzrasta.

Nutritivni status takođe utiče na funkciju karličnog dna. Studije ukazuju na veću prevalencu disfunkcije karličnog dna kod žena s niskim nivoima vitamina D. Vitamin D je neophodan za mišićno‑koštano zdravlje, pa redovno provjeravajte njegov nivo u organizmu. On direktno utiče na snagu i kontrakciju mišića karličnog dna, pa nadoknada može dodatno pomoći jačanju tog područja.

Za sve sportistkinje je važno multidisciplinarno pristupiti problemu: sportski ljekar ili fizioterapeut inicijalno procjenjuju simptome, ginekolog vrši specijalistički pregled, dok fizioterapeut vodi individualni program vježbi za karlično dno. Ukoliko postoji sumnja na RED‑S, uključuju se nutricionista i endokrinolog radi optimizacije energetske dostupnosti i hormonskog statusa.